SNARK nedir?
Özetlemek gerekirse, ZK-SNARK'lar, bu paradigma değişimini daha da ileri götürecek ve ek faydalar sağlayan bir sıfır bilgi ispatı türüdür. zk-SNARK, “Sıfır Bilgi Özlü İnteraktif Olmayan Bilgi Argümanı” anlamına gelir. Bu kısaltmayı alt bileşenlerine ayıralım ve ne anlama geldiklerini görelim:
(zero knowledge) sıfır bilgi - bu, gizli girdilerin doğrulayıcıya (verifier) gösterilmeyeceği anlamına gelir. Başka bir deyişle, doğrulayıcı çözüm hakkında hiçbir şey öğrenmez, yalnızca çözümün doğru olup olmadığını öğrenir.
(succinct) kısa ve özlü - bu, SNARK"ların verdiği ilk ek avantajdır - üretilen kanıtlar küçük boyuttadır, birkaç yüz bayt gibi.
(non-interactive) etkileşimsiz - bu ikinci ek avantajdır - iki tarafın (prover ve verifier ) etkileşime girmesine gerek yoktur. Kanıtı internet üzerinden mutlak bir yabancıyla anonim olarak paylaşabileceğinizi ve onların da ikna olacaklarını hayal edin!
(argument of knowledge) bilgi argümanı — bu, prover olarak, hesaplama için bir çözüm olduğunu bildiğini garanti eder. Pratik olarak, bu, görevi gerçekten yapmadan bir kanıt üretemeyeceğimiz anlamına geliyor.
SNARK'lar neden kullanışlıdır?
Şimdiye kadar çok iyi. SNARKs yukarıdaki açıklamadan oldukça havalı görünüyor, ancak bu yeni kriptografik aracın pratik kullanımları nelerdir? Genel olarak, yazılım uygulamalarına iki ana fayda sağlarlar:
1. Gizlilik - sıfır bilgi özelliği, bir hesaplamaya dahil olan hassas veya gizli verilerin gizlenmesine izin verirken, bununla ilgili ifadeleri kanıtlamaya devam eder. Örnekler:
- kredi puanınızı ifşa etmeden kredi puanınızın 800'ün üzerinde olduğunu kanıtlamak
- işlemlerinizi ifşa etmeden kara listeye alınmış bir kuruluşla işlem yapmadığınızı kanıtlamak
- kimlik bilgilerinizi ifşa etmeden 18 yaşından büyük olduğunuzu kanıtlamak
2. Ölçeklenebilirlik - kısa doğrulama süreleri, doğrulayıcıların hesaplamayı tekrarlamak zorunda kalmadan bir hesaplamanın dürüstçe gerçekleştirildiğini hızlı bir şekilde bilmelerini sağlar. Bu, bir hesaplamanın dış kaynak kullanımı olarak düşünülebilirken aynı zamanda hesaplamanın yapıldığına dair bir "sertifika" tutar. Örnekler:
- Yoğun hesaplama açısından pahalı bir programın programı yeniden çalıştırmak zorunda kalmadan belirli bir sonuç verdiğini gösteren bir kanıt almak
- Genesis'ten yani blokzincirin ilk bloğundan itibaren tüm işlemleri tekrar oynatmak zorunda kalmadan bir blok zincirinin geçerli olduğuna dair bir kanıt almak. Ek olarak, artık doğrulayıcılar verileri bloklarda tutmak zorunda kalmadan kanıtı saklayabilir
Çünkü SNARK"lar hala çok yeni ve hızla ilerliyor, ne inşa edebileceğimizi hayal etmek açısından daha erken aşamadayız. Dolayısıyla, sanatın durumu sürekli gelişiyor.
Yorumlar
Yorum Gönder