Mina Protocol zkApp nedir? zkApp Örnekleri!

Herkese merhaba! Bu yazımızda zkApplerin ne olduğundan ve bazı zkApp örneklerinden bahsedeceğiz. İyi okumalar!

Öncelikle zkApps nedir?



Mina'nın zkApp'leri sıfır bilgi destekli akıllı sözleşmelerdir. Diğer akıllı sözleşme dilleri gibi Turing bütünlüğünü sağlıyor bu da Turing Makinası ile tasarlanabilen tüm hesaplama işlemlerini yapabilir demektir, ancak yerel sıfır bilgi yeteneğine sahip oldukları için, gizlilik ve off-chain -zincir dışı hesaplama gibi ek özellikler de getirirler.


Bu akıllı sözleşmelerin bazı benzersiz özellikleri vardır:

zkApps kullanıcıların gizliliğini korur. 

Söz konusu gerçeğin etrafındaki bağlamı veya ekstra bilgileri açığa çıkarmadan bir şeyin gerçek olduğunu kanıtlamak için kriptografi kullanırlar. Yani bu, zkApps nihai kullanıcılarının yani bizlerin, verilerin kendisini paylaşmak yerine kişisel verilerinin kanıtlarını kullanarak etkileşime girebilecekleri anlamına gelir. Örneğin, zkApps kredi puanınızın belirli bir eşiğin üzerinde olduğunu kanıtlamak için bir kredi puanı sağlayıcısına bağlanabilir. Yakında, herhangi bir web sitesinden çok daha fazlasını kanıtlayabileceksiniz. Bu, kullanıcı için özel ve güvenli bir deneyim sağlar ve bunu sağlarken geliştiricilerin kullanıcılarının hassas verilerini barındırma ve koruma konusunda herhangi bir yük yoktur.

zkApps sabit bir ücret karşılığında sınırsız zincir dışı hesaplama gerçekleştirebilir. 

Diğer blok zincirleri tipik olarak, herhangi bir anda ağın arz ve talebine bağlı olan değişken gaz ücretine dayalı bir model kullanır. zkApps, aksine, bu hesaplamanın doğrulanması için ortaya çıkan sıfır bilgi kanıtını zincire göndermek için yalnızca sabit bir ücret öderken, zincir dışında keyfi olarak karmaşık hesaplamalar gerçekleştirebilir.

zkApps Web2'yi Web3'e bağlayabilir. 

Şu anda, diğer blok zincirleri internette bulunan bilgileri zincir üzerinde kolayca getiremiyor ve bu da blokzincir uygulamalarının faydalarını sınırlıyor. Bununla birlikte, zkAppler herhangi bir web sitesiyle özel olarak etkileşime girebilir, internetteki API'ler ve web sayfaları hakkındaki gerçekleri kanıtlayabilir ve zincir üzerinde (on-chain) kullanım için doğrulanmış gerçek dünya verilerine erişebilir. Bu yetenek, gerçek dünya verilerini blok zincirine mümkün olan en güvenilir şekilde bağlamak için HTTPS kullanan zkOracles aracılığıyla mümkündür.

zkApp'lere diğer zincirlerden ve cihazlardan erişilebilir.

Mina'nın özlü tasarımı sayesinde, Mina'nın sıfır bilgi kanıtı (ZKP) programlanabilirliğine diğer zincirlerden ve hatta akıllı telefonlar gibi nihai kullanıcı cihazlarından erişilebilir. Örneğin, Mina ve Ethereum arasında bir köprü kuruluyor, böylece Ethereum üzerine inşa edilen herhangi bir dapp, Mina'nın gizliliğinden ve diğer avantajlarından da yararlanabilir. Bu özellik, Mina'yı başka herhangi bir zincire bağlamak için kullanılabilecek olan zkBridge teknolojisi tarafından etkinleştirilmiştir.

zkApps Typescript ile yazılmıştır. 

Geliştiricilerin öğrenmesi gereken yeni bir programlama dilinde yazılmak yerine, zkApps Typescript tabanlı bir kütüphane olan SnarkyJS kullanılarak programlanır ve kolayca yazılır. Bu, zkApps oluşturmaya kolayca başlayabilecek geliştirici havuzunu büyük ölçüde genişletir.


zkApps nasıl çalışır?


zkApps, ortaya çıkan sıfır bilgi kanıtını zincire göndermek için yalnızca sabit bir ücretin gerekli olduğu zincir dışı (off-chain) bir model kullanır. Sıfır bilgi kanıtından yararlanan bir Typescript kütüphanesi olan SnarkyJS kullanılarak yazılırlar.



İşte ETH Sanfransisco ve Berkeley WIP’den Mina ödülü kazanan bazı zkApp örnekleri:


AnonDao

Sıfır bilgi kullanarak dao tekliflerini anonim olarak önerin ve oylayın!


Detaylı bilgi: https://ethglobal.com/showcase/anondao-t50yc


Factum

Gerekli olmayan bilgileri paylaşmadan varlık değerlemesini (örneğin borç verme / kiralama amacıyla) doğrulamak için kanıtlanmış kullanım örneği ile sıfır bilgi kanıtlarına olanak tanıyan genel bir platform

Şu anda bir hedefi karşılamak için çok fazla bilgi ifşa etmeyi gerektiren herhangi bir şey, platformumuzun kullanılabilirliği ile devrim yaratacaktır (örneğin sağlık doğrulaması, istihdam doğrulaması, KYC vb.).

Detaylı bilgi: https://ethglobal.com/showcase/factum-37uwf


Vmina

Vmina, ZKP kullanarak videoları üçüncü taraf erişimine karşı koruyan bir güvenli video pazaryeridir.

Vmina güvenli bir video pazarı sağlar. Vmina'da video verileri, yalnızca düşük çözünürlüklü bir sürüm paylaşılarak ZKP kullanılarak üçüncü taraf erişiminden korunur. İçerik oluşturucular daha sonra videolarını kullanıcılara kolayca ve güvenli bir şekilde satabilir. Alıcılar, ödeme yapıldıktan sonra videoyu alacaklarını bilirler. Yüksek değerli işlemler için bile herkes güvenebilir.

Detaylı bilgi: https://ethglobal.com/showcase/vmina-9m938

CompliSend

KYC erc20/721 mesajlaşma ile transfer ve bir denetçiye zk raporlama yapan bir platform.


Detaylı bilgi: https://ethglobal.com/showcase/complisend-3j0jx

ve bir zkApp'de Berkeley Testnet WIP'den  PageApp

Bu zkApp ile kullanıcılar, hash zincirlerini kullanarak sıfır bilgi temelinde blok zincirinde 18 yaşından büyük olduklarını kanıtlayabilirler. Buradaki fikir, kendiniz hakkında daha fazla bilgi vermeden web üzerinde bazı eylemleri gerçekleştirebilecek kadar yaşlı olduğunuzu kanıtlamaktır.

Buna bir örnek olarak, yasal içki içme yaşından (burada 18 olarak kabul edilmiştir) büyük olmanız koşuluyla internet üzerinden içki satın almanız verilebilir. zkApp henüz çok erken bir aşamadadır. Şu anda sadece sudoku örneğine benzer bir arayüz sağlamaktadır. Kullanıcının şifrelenmiş (ve gerçek) bilgilerini imzalayacak güvenilir bir otorite olmamasına rağmen bunu eğlenceli bir proje haline getirmek için, uygulamaya yerleştirilmiş ek, isteğe bağlı bir yüz doğrulama / tanımlama hattı vardır. Bir pasaport görüntüsü ile bir selfie görüntüsündeki yüzleri eşleştirir, pasaport görüntüsünün geçerliliğini değerlendirir ve pasaporttan elde ettiği kullanıcının yaşını şifreler. Dolayısıyla bir bakıma güvenilir bir üçüncü tarafın yerini alabilir.

Yazımızı beğendiyseniz MinaTimes'i twitter üzerinden takip etmeyi ve video haline erişebileceğiniz youtube kanalıma abone olmayı unutmayın!